TURİZMİN YARIM ASIRLIK KRİZ VE YÜKSELİŞ GRAFİĞİ AÇIKLANDI
UN Tourism (UNWTO) tarafından yayımlanan güncel analiz,
uluslararası turizmin 1975–2025 arasındaki dönüşümünü ve bu süreçte karşı
karşıya kaldığı küresel şoklara rağmen gösterdiği dayanıklılığı gözler önüne
seriyor. 1975 yılında 222 milyon olan uluslararası turist sayısı,
teknolojik ilerlemeler, ulaşımın ucuzlaması ve dijitalleşmenin etkisiyle
2019’da 1,468 milyar seviyesine ulaştı.
50 Yıllık Seyirde Öne Çıkan Küresel Olaylar
Grafikte yer alan tarihsel kırılma noktaları, turizmin zaman
zaman sarsılsa da hızla toparlanma kapasitesini kanıtlıyor:
- 1979
Petrol Krizi: Enerji fiyatlarındaki sert dalgalanma, turizm talebinde
yavaşlamaya yol açtı.
- 1990–1991
Körfez Savaşı: Bölgesel gerilim nedeniyle uluslararası hareketlilik
geçici olarak frenlendi; turist sayısı 319 milyondan 442 milyona
çıkarken artış hızında belirgin bir yavaşlama görüldü.
- 1993’te
World Wide Web’in Açılması: Dijital bilgilere erişimin kolaylaşması,
rezervasyon sistemlerinin internet ortamına taşınmasıyla sektörde sıçrama
etkisi yarattı.
- 2001
11 Eylül Saldırıları: Küresel güvenlik kaygıları nedeniyle turizmde
kısa süreli bir düşüş yaşandı; buna rağmen 2000’lerin ortasında büyüme
yeniden hızlandı.
- 2007–2008
Akıllı Telefon ve Mobil İnternet Dönemi: Mobil teknolojiler seyahat
planlamasını kolaylaştırarak sektörde yeni bir ivme yarattı.
- 2008–2009
Küresel Finans Krizi: Ekonomik daralma uluslararası seyahat talebini
geçici olarak düşürdü; gelişler 970 milyon bandından 820 milyonun
altına geriledi.
- Early–mid
2010s (Platform Tabanlı Seyahat Ekosistemi): Airbnb, Booking, Expedia
gibi platformların yükselişi talebi yeniden canlandırdı; sektör 1,2 milyar
bandını aştı.
COVID-19: Turizm Tarihinin En Büyük Daralması
2020 yılı ise turizmin tarihsel grafiğinde sert bir kırılma
noktasına işaret ediyor. UNWTO verilerine göre:
- Uluslararası
gelişler 2019’a kıyasla %72 düşerek 408 milyona geriledi.
- Bu
seviye, 30 yıl öncesine dönüş anlamına geliyor ve modern turizm tarihinde
benzeri görülmemiş bir çöküş olarak kaydedildi.
Toparlanma Süreci: 2021’den 2025’e Uzanan Hızlı Yükseliş
Pandemi sonrası toparlanma şu aşamalarla gerçekleşti:
- 2021’in
son çeyreği: İlk pozitif sinyaller.
- 2023:
Büyümenin güç kazandığı yıl.
- 2024:
Uluslararası turist sayısı yeniden 1,468 milyar seviyesine ulaşarak
kriz öncesi rakamları aştı.
- 2025
Tahmini: UN Tourism projeksiyonlarına göre uluslararası turizm 1,5
milyar ziyaretçi sayısını geçtiği bir sayıya ulaşacak.
2025’in ilk altı ayına ilişkin açıklanan veriler de
beklentileri destekliyor:
- Ocak–Haziran
döneminde 690 milyon uluslararası seyahat gerçekleşti.
- Dünya
genelinde %5 büyüme kaydedildi.
- Avrupa,
Afrika ve Asya-Pasifik bölgeleri toparlanmanın lokomotifi oldu.
Turizm 50 Yıldır Dünyanın En Dirençli Sektörlerinden Biri
Grafiğin sunduğu tablo açık bir gerçeği gösteriyor: Uluslararası turizm küresel krizlerden etkileniyor, ancak her zaman daha güçlü bir şekilde geri dönüyor. Dijitalleşme, düşük maliyetli hava yollarının büyümesi, mobil teknolojiler ve platform ekonomisi sektörün itiş gücünü oluştururken, UN Tourism’e göre 2025 ve sonrası “istikrarlı büyüme döneminin” yeniden başladığı bir sürece işaret ediyor. Hazırlanan bu analiz, küresel turizmin geçmişteki kırılma noktalarından güçlü dersler çıkararak geleceğe daha dayanıklı bir yapıyla ilerlediğini ortaya koyuyor.
