ERMAN KAYAR YAZDI: TURİZMDE ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER 5
TURİZMDE ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER 5 - ÖDEMELER TAHSİLATLAR VE DEPOZİTOLAR
Turizm sözleşmeleri yerel firmalar arasında imza edilirken dahi önemli bir konu olan finansal işlemler ile ilgili maddeler, sözkonusu uluslararası sözleşmeler olduğunda, titiz yaklaşımı gerektirecek çapta önem arz eder. Zira imza eden tarafların ticaret kültürleri birbirine yakın olmayabilir, ödeme veya tahsilat ile ilgili usulleri farklı olabilir, depozit anlayışı gelişmiş veya gelişmemiş olabilr. Yerel firmaların ticaret mahkemesi yoluyla çözümleyebilecekleri anlaşmazlıklar, uluslararası sözleşmelerde tahkim yoluyla çözümlenecek aşamada olabilecektir.
Alınan veya verilen hizmet faaliyeti öncesinde, "üzerinde anlaşılan konuların ortak payda ile yazıya dökülmesi", anlaşmanın operasyonel veya satış/pazarlama kısmı kadar önem arz etmeyebiliyor. Dahası ileride yaşanabilecek problemler, ciroya etki etmese bile kar fonksiyonunu eritebilir, veya harcanan çaba sebebiyle dolaylı maliyetlere yol açabilir , bu konu ile ilgilenen çalışanların performanslarını olumsuz etkileyebilir., uzun süre çözümsüz kalarak doğrudan veya dolaylı pek çok kayıplara yol açabilir.
Ödemeler ile ilgili en temel konu şeklinde bir beyanda bulunamayız. Ödemelerin yapılacağı kur ve ödeneceği tarih, ödeme tutarı benzeri diğer temel parametreler de yeterli olmaz. Ödemenin yapılacağı kur ile ilgili bir değişikliğin olması durumundaki yaptırım maddesi önemli. Örneğin 1000 USD tutarında beklediğiniz ödemenin 950 EUR olarak ödenmek istenmesi durumunda, konuyu kabul edip etmeme insiyatifi ve kabul edilse dahi kurdan yaşanabilecek herhangi kayıpların tazminini , sözleşme muhatabı olan partner şirketinize yansıtacağınızı belirtmelisiniz.
Ödeme tarihi ile, hizmetin gerçekleştiği tarih , veya faturalama tarihi farklı veya aynı olabilir. Finansal olarak sizi riske atmayacak ve nakit akışınızı veya vergi ile ilgili yükümlülüklerinizi yerine getirmenize engel olacak bir durum bulunmamalı. Bu detay da sözleşme ile imza edilmesi önemli olan bir detaydır. Farklı ülkedeki uluslararası muhatabınızın dolaylı olarak hata yapmanıza sebep olması riskini, bu yol ile yazıya döküp imza etmiş olmakla kalmayıp, önem arz eden konunun taraflarca sözleşme düzeyinde kabul edilmesini de sağlamış olursunuz.
Ödeme yöntemi değişikliği, ödeme konusunun ana hatlarıyla değil, tüm detaylarıyla ele alınması gerektiğini belirten bir örnektir. Ödeme yöntemi değişikliği ile ilgili , turizm işletmenizin menfaatine gerçekleşebilecek yeni teknolojilerin kullanımı konusunda sözleşmeden doğan haklarınız bulunmalıdır. Aynı şekilde, tahsilatlar ile ilgili de karşı tarafın ödeme yöntemi değişikliği talebinde konu istişareli gidebilmelidir. Banka üzerinden aldığınız ödemelerin, pos cihazı üzerinden alınması gibi bir farklılık , finansal açıdan yapmış olduğunuz öngörüleri değiştirme kapasitesine sahiptir. Elbette sözleşme taraflarının gücü ve iş yapma talebi gibi özellikleri neticesinde, sözleşme maddelerinin taraflarca kabul edilen veya edilmeyen kısımları olabilecektir. Bu noktadaki temel referans noktamız, diğer tüm açıklamalarımda olduğu üzere, turizm işletmesinin menfaatlerini en yüksek düzeyde tutup, riskleri en alt düzeye indirebilecek bir sözleşme modeli ile çalışılabilmesidir.
Tahsilat konusunda, banka garantörlüğü vb talepler ile yol alınabilir. Bu konu muhakkak finans ve hukuk departmanları süzgecinden de geçmelidir. Tahsilat ile ilgili, cezai şartların ve garantilerin yanında, geciken tahsilatlar için, işletmenin nakit durumunu minimum etkileyecek şekilde planlama yapmalısınız. Finansın en temel cümlelerinden biri olan " Bugünün 1 TL'si Yarının 1 TL'sinden değerlidir" bu konu için de 100% geçerli. Yapmış olduğunuz nakit akış planlarında, geciken tahsilatlarınız sürekli bir boşluk yaratacaktır. 1 TL konusu, zamanı geldiğinde , yüzbinlerce liralık kredi kullanımına yol açabilir. Ve dahası, bu konu , zamanında tahsil edemediğiniz tutarların zaman içerisindeki mali yükü sebebiyle gerçekleşmiş veya artmış olabilir. Tek yöntem olmasa da, sözleşme maddenizin sizi bu durumdan kurtarabilecek olması , belki de "bir cümle" ile çok şey katacaktır.
Depozito durumu için ise depozitoyu ödeyen tarafta olacaksanız, tutarın hareketsiz kalmamasını sağlamalısınız. Depozito olarak vereceğiniz tutarın, döviz çeşidi ne olursa olsun, alternatif maliyeti
vardır. Karşı tarafca kabul görmesi durumunda, top-up yöntemi ile, belirli bir tutara azalan depozitonun üst tutara yenilenerek tamamlandığı yöntem, işletmenizin artı değeri olacaktır.
